*Dutch follows English*

Do you drink? And if so, do you notice anything about your emotions before and after drinking? Some people reported that they use alcohol to cope with unpleasant emotions, such as sadness and anxiety. Some said that they used it for enhancing pleasant emotions, such as excitement or relaxation (1). Do these examples of alcohol-related emotions ring a bell with you?

Psychologists have been interested to find out whether emotions can serve as predictors of alcohol (mis)use in order to unravel who is likely to use more alcohol and when people are prone to drinking. Unfortunately, psychologists arrived at mixed findings in testing if the presence of emotions and alcohol use are statistically related. Recent attempts in summarizing published data from the past decades only found trivial-to-small daily associations between emotions and alcohol use, for example, an effect of 0.04 to 0.07 additional drinks on a day high in pleasant emotions (2,3).

These somewhat underwhelming findings could be due to the possibility that drinking is not associated by the mere presence or absence of emotions, but with emotion differentiation. You might think, “What is emotion differentiation?” Conceptually, emotion differentiation is an integrated skill of using emotion vocabulary to describe emotions experienced (4). Sometimes emotions are highly differentiated so that they are well distinguished and labelled (“I am more like disappointed, but not angry”; “I feel proud and triumphant!”). But sometimes we just feel good/bad without knowing precisely what’s going on. In that case, low emotion differentiation might happen, and you aren’t aware of the qualitative differences between the emotions you experience, or when you experience different emotions, but you have difficulty naming them.

So, how is alcohol use related to emotion differentiation? In a study where young adults reported their emotions multiple times daily over 21 days, it was found that less differentiation of unpleasant emotions was associated with more alcohol consumption in combination with intense emotions prior to drinking activities (5). In other words, if one feels miserable without being able to put the feelings into words before going for a drink, one is likely to drink more.

Alcohol problem is also related to the differentiation of pleasant emotions. A study with young adults who used alcohol moderately to heavily found that, the more drinking problems they acknowledged, the less likely they gave differentiated responses on pleasant emotions they experienced over 28 days of data collection (6). Please note that emotion differentiation and drinking were measured at about the same time, so it cannot be inferred that one causes the other. But this finding does make use reflect on the role of pleasant emotions in alcohol use: Are these young drinkers less skilled in labelling “feeling good” into distinct emotions of joy, excitement, enthusiasm etc.? Is it possible that drinkers mix up the “feeling good” from drinking with some specific positive emotions that they truly yearn for, say, feeling accomplished and content, and that’s why they keep using alcohol heavily?

We are not yet sure if these findings are generalizable to a broader population (especially in terms of age). But having read all these, did you reflect a bit more on how emotions are related to your drinking behaviour? For you, what are the pleasant emotions that are associated with drinking? Who knows, maybe by better differentiating our emotions we can better decide whether we should get a drink – or two.

This blog was written by Edmund Lo (PhD candidate at Radboud University) for RAD-blog, the blog about smoking, alcohol, drugs and diet.

References

1. Leigh, B. C. (1989). In search of the Seven Dwarves: Issues of measurement and meaning in alcohol expectancy research. Psychological Bulletin, 105(3), 361.
2. Dora, J., Piccirillo, M., Foster, K. T., Arbeau, K., Armeli, S., Auriacombe, M., Bartholow, B. D., Beltz, A., Blumenstock, S., Bold, K., & others. (2022). The daily association between affect and alcohol use: A meta-analysis of individual participant data.
3. Tovmasyan, A., Monk, R. L., & Heim, D. (2022). Towards an affect intensity regulation hypothesis: Systematic review and meta-analyses of the relationship between affective states and alcohol consumption. PloS One, 17(1), e0262670.
4. Kashdan, T. B., Barrett, L. F., & McKnight, P. E. (2015). Unpacking emotion differentiation: Transforming unpleasant experience by perceiving distinctions in negativity. Current Directions in Psychological Science, 24(1), 10-16.
5. Kashdan, T. B., Ferssizidis, P., Collins, R. L., & Muraven, M. (2010). Emotion Differentiation as Resilience Against Excessive Alcohol Use: An Ecological Momentary Assessment in Underage Social Drinkers. Psychological Science, 21(9), 1341–1347. https://doi.org/10.1177/0956797610379863
6. Emery, N. N., Simons, J. S., Clarke, C. J., & Gaher, R. M. (2014). Emotion differentiation and alcohol-related problems: The mediating role of urgency. Addictive Behaviors, 39(10), 1459–1463. https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2014.05.004

De gevoelens als je zin hebt om te drinken: emotiedifferentiatie en alcoholgebruik

*Disclaimer: Houd er rekening mee dat delen van deze blog automatisch zijn vertaald.*

Drink je? En zo ja, merkt u iets aan uw emoties voor en na het drinken? Sommige mensen meldden dat zij alcohol gebruiken om zich te beschermen tegen onaangename emoties, zoals verdriet en angst. Sommigen zeiden dat ze het gebruikten om aangename emoties te versterken, zoals opwinding of ontspanning (1). Doen deze voorbeelden van aan alcohol gerelateerde emoties bij u een belletje rinkelen?

Psychologen hebben onderzocht of emoties kunnen dienen als voorspellers van alcohol(mis)gebruik, om te ontrafelen wie meer alcohol gebruikt en wanneer mensen geneigd zijn te drinken. Helaas kwamen psychologen tot gemengde bevindingen bij het testen of de aanwezigheid van emoties en alcoholgebruik statistisch met elkaar samenhangen. Recente pogingen om gepubliceerde gegevens van de laatste decennia samen te vatten vonden slechts triviale tot kleine dagelijkse associaties tussen emoties en alcoholgebruik, bijvoorbeeld een effect van 0,04 tot 0,07 extra drankjes op een dag met veel aangename emoties (2, 3).

Deze enigszins ondermaatse bevindingen zouden te wijten kunnen zijn aan de mogelijkheid dat drinken niet geassocieerd wordt door de loutere aan- of afwezigheid van emoties, maar door de differentiatie van emoties. Je zou kunnen denken: “Wat is emotiedifferentiatie?” Conceptueel gezien is emotiedifferentiatie een geïntegreerde vaardigheid van het gebruik van emotievocabulaire om ervaren emoties te beschrijven (4). Soms zijn emoties sterk gedifferentieerd, zodat ze goed te onderscheiden en te labelen zijn (“Ik ben eerder teleurgesteld, maar niet boos”; “Ik voel me trots en triomfantelijk!”). Maar soms voelen we ons gewoon goed/slecht zonder precies te weten wat er aan de hand is. In dat geval kan er sprake zijn van lage emotiedifferentiatie, en ben je je niet bewust van de kwalitatieve verschillen tussen de emoties die je ervaart, of wanneer je verschillende emoties ervaart, maar moeite hebt ze te benoemen.

Dus, hoe is alcoholgebruik gerelateerd aan emotiedifferentiatie? In een studie waarbij jonge volwassenen gedurende 21 dagen meerdere malen per dag hun emoties rapporteerden, bleek dat minder differentiatie van onaangename emoties samenhing met meer alcoholgebruik in combinatie met intense emoties voorafgaand aan drinkactiviteiten (5). Met andere woorden, als men zich ellendig voelt zonder de gevoelens onder woorden te kunnen brengen voordat men gaat drinken, zal men waarschijnlijk meer drinken.

Alcoholproblemen houden ook verband met de differentiatie van aangename emoties. Uit een studie met jongvolwassenen die matig tot zwaar alcohol gebruikten, bleek dat hoe meer drankproblemen zij erkenden, hoe minder waarschijnlijk het was dat zij gedifferentieerde antwoorden gaven op aangename emoties die zij ervoeren gedurende 28 dagen dataverzameling (6). Merk op dat zowel emotiedifferentiatie als drinken op ongeveer hetzelfde tijdstip werden gemeten, zodat niet kan worden afgeleid dat het ene het andere veroorzaakt. Maar deze bevinding doet wel nadenken over de rol van aangename emoties bij alcoholgebruik: Zijn deze jonge drinkers minder bedreven in het labelen van “zich goed voelen” in aparte emoties van vreugdevol, opgewonden, enthousiast enz. Is het mogelijk dat de drinkers het “zich goed voelen” van het drinken verwarren met bepaalde specifieke positieve emoties waarnaar zij echt verlangen, bijvoorbeeld een gevoel van voldoening en tevredenheid, en dat zij daarom zwaar blijven drinken?

We weten nog niet zeker of deze bevindingen generaliseerbaar zijn naar een bredere populatie (vooral wat betreft leeftijd). Maar nu u dit alles gelezen heeft, hebt u nog wat nagedacht over hoe emoties verband houden met uw drinkgedrag? Wat zijn voor u de aangename emoties die samengaan met drinken? Wie weet, misschien kunnen we door onze emoties beter te onderscheiden beter beslissen of we een drankje – of twee – moeten nemen.

Deze blog is geschreven door Edmund Lo (PhD kandidaat Radboud Universiteit) voor RAD-blog, de blog over roken, alcohol, drugs en dieet.