*Do you want to read this blog in English? Now it is possible and very easy! On the top right of the website, you will see a small sign that says “Dutch”. Just click on it and switch from Dutch to English. Disclaimer: Please note that this blog is automatically translated.*

NIX18, een campagne ingezet door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in samenwerking met een aantal grote partners om de bewustwording bij jongeren (10-24 jaar) en hun omgeving te vergroten voor de schadelijkheid van het drinken van alcohol. Deze campagne blijkt nodig, want bijna de helft van de 14-jarigen en meer dan driekwart van de 16-jarigen blijkt alcohol te hebben genuttigd. Nu heerst de vraag: wat doet dit met de ontwikkelingen van de hersenen?

KERN 
Alcoholgebruik bij jongeren wordt geassocieerd met een versnelde afname van ‘grijze stof’ (de stof in je hersenen die bestaat uit zenuwcellen en zorgt voor het verwerken van informatie) en een vertraagde toename van ‘witte stof” (de stof in je hersenen die bestaat uit verbindingen tussen zenuwcellen en zorgt dat informatie wordt doorgegeven). Deze bevindingen suggereren (met enige voorzichtigheid) dat alcoholgebruik kan leiden tot een versnelde rijping van de hersenen bij oudere jongeren. De resultaten worden hieronder samengevat.  

ONDERZOEKSMETHODE 
Voor het onderzoek is gebruik gemaakt van drie onafhankelijke onderzoeken, waarbij personen voor een langere periode zijn gevolgd en herhaalde metingen zijn verricht: ook wel een cohortonderzoek genoemd. Alle drie de cohorten verzamelden informatie over het alcoholgebruik door middel van vragenlijsten. Respectievelijk deden er 200, 293 en 318 Nederlandse deelnemers mee, waarbij de leeftijd van de eerste meting varieerde tussen de 8 en 18 jaar. Tevens werd bij alle drie de cohorten data verzameld middels een hersenscan. Door middel van bovenstaande gegevens werd er onderzocht of alcoholgebruik door jongeren geassocieerd wordt met reeds bestaande verschillen in hersenvolumes en in de ontwikkeling van de ‘grijze en witte stof’ in de hersenen.   

RESULTATEN 
Er is aangetoond dat alcoholgebruik onder jongeren geassocieerd werd met een versnelde afname van het totale hersenvolume, waaronder een afname van de ‘grijze stof’ en een vertraagde toename van de ‘witte stof’. Met name de zogenaamde ‘prefrontale cortex’ (betrokken bij cognitieve processen) en het ‘limbisch systeem’ (verantwoordelijk voor het omgaan met emoties en voor motivatie) veranderen aanzienlijk, welke samen grote invloed hebben op zelfbeheersing, besluitvorming, emoties en risicogedrag. 

DISCUSSIE EN AANBEVELINGEN 
Het onderzoek toont de eerste aanwijzingen dat alcoholgebruik in elke mate verband houdt met veranderde neurologische ontwikkelingstaken. Elk alcoholgebruik werd geassocieerd met versnelde vermindering van de ‘grijze stof’ of minder toename van ‘witte stof’. Dit werd niet gezien bij een grote groep jongere jongeren die net begonnen zijn met drinken. Vervolgonderzoek moet uitwijzen of incidenteel drinken op jonge leeftijd (nog) geen effect heeft op het hersenvolume op lange termijn. Daarnaast blijft het lastig bepalen of waargenomen associaties direct worden veroorzaakt door alcoholgebruik of dat er andere verklaringen voor mogelijk zijn.  

DETAILS 
Marroun, H. El, Klapwijk, T., Koevoets, M., Brouwer, R., Peters, S., Ent, D., van’t … Franken, I. (2021). Alcohol use and brain morphology in adolescence: A longitudinal study in three different cohorts. European Journal of Neuroscience, 6012-6026. https://doi.org/10.1111/ejn.15411

Deze sci-fly werd geschreven door Dion Mekenkamp voor de cursus Recente Ontwikkelingen in Risicogedrag, master PWO, 2022.