Digital alcohol exposure: the complex relationship between social media and adolescent drinking

*Dutch follows English*

In today’s interconnected world, social media has become an integral part of adolescents’ lives, shaping how they communicate, connect, and even make decisions. However, along with its many benefits, excessive social media has oftentimes also been linked to certain negative outcomes, for instance, an increase in alcohol use. How does that work?

Imagine this: A 17-year-old girl sitting on her bed and scrolling through Instagram. Suddenly she comes across a post from a classmate who went out the previous night with a mix of beer, wine, and cocktails in the background. After seeing this, she feels like going out and drinking too. She texts her friend to ask if she wants to come along. The same night they go out and post how they went out to drink on their Instagram story.

This is not an uncommon sight and many explanations exist for this behavior. Social media platforms often present an idealized reality, with posts and images showcasing people enjoying alcohol in various social settings1. Seeing these portrayals can create a sense of social pressure, influencing individuals to imitate these behaviors to fit in or be perceived as more socially desirable2. The fear of missing out (FOMO) can play a significant role, as individuals may feel compelled to participate in similar activities and consume alcohol to feel included3,4.

At the same time, many social media users are passive users who consume content instead of posting it. Also seeing alcohol-related content from non-peers leads to the same increase in potential alcohol use. Especially, with the prominent presence of influencers, who show excessive drinking or portray alcohol as an integral part of their lifestyle, can lead to increased alcohol consumption and its normalization among their followers who share this content with each other5,6.

However, while the use of social media can be associated with an increase in alcohol use, it is important to acknowledge that it can also have positive effects. Peer influence on social media does not have to lead to an increase in alcohol use. On the contrary, social media offers the development of social communities in which alcohol abstinence and support is offered7. Moreover, many influencers are aware of the impact they have on their followers. Because of this, many influencers advocate raising awareness about responsible alcohol consumption, share educational content, and provide resources for individuals struggling with alcohol-related issues. And even though more social media users interact with pro-alcohol content, pro-health messages are still seen and may counteract some of the influence of pro-alcohol content8.                                                                                                                

Overall, there can be negative effects of social media on alcohol consumption, however, initiatives can help spread accurate information, promote harm reduction strategies, and encourage responsible drinking habits by creating positive social norms through which they also learn how to drink responsibly.

This blog was written by Michelle Pingel (Research Master student Behavioural Science, Radboud University) for RAD-blog, the blog about smoking, alcohol, drugs and diet.

References

  1. Ridout, B., Campbell, A., & Ellis, L. (2011). ‘Off your Face(book)’: Alcohol in online social identity construction and its relation to problem drinking in university students. Drug and Alcohol Review, 31(1), 20-26. https://doi.org/10.1111/j.1465-3362.2010.00277.x
  2. Moreno, M. A., & Whitehill, J. M. (2014). Influence of Social Media on Alcohol Use in Adolescents and Young Adults. Alcohol research: current reviews, 36(1), 91–100.
  3. Roberts, J. A., & David, M. E. (2019). The social media party: Fear of missing out (FoMO), social media intensity, connection, and well-being. International Journal of Human–Computer Interaction, 36(4), 386-392. https://doi.org/10.1080/10447318.2019.1646517
  4. Riordan, B. C., Flett, J. A., Hunter, J. A., Scarf, D., & Conner, T. S. (2015). Fear of missing out (FoMO): The relationship between FoMO, alcohol use, and alcohol-related consequences in college students. Journal of Psychiatry and Brain Functions, 2(1), 9. https://doi.org/10.7243/2055-3447-2-9
  5. Russell, A. M., Davis, R. E., Ortega, J. M., Colditz, J. B., Primack, B., & Barry, A. E. (2021). #Alcohol: Portrayals of alcohol in top videos on TikTok. Journal of Studies on Alcohol and Drugs, 82(5), 615-622. https://doi.org/10.15288/jsad.2021.82.615
  6. Erevik, E. K., Torsheim, T., Vedaa, Ø., Andreassen, C. S., & Pallesen, S. (2017). Sharing of alcohol-related content on social networking sites: Frequency, content, and correlates. Journal of Studies on Alcohol and Drugs, 78(4), 608-616. https://doi.org/10.15288/jsad.2017.78.608
  7. Tamersoy, A., De Choudhury, M., & Chau, D. H. (2015). Characterizing smoking and drinking abstinence from social media. Proceedings of the 26th ACM Conference on Hypertext & Social Media – HT ’15. https://doi.org/10.1145/2700171.2791247
  8. Burton, S., Dadich, A., & Soboleva, A. (2013). Competing voices: Marketing and counter-marketing alcohol on Twitter. Journal of Nonprofit & Public Sector Marketing, 25(2), 186-209. https://doi.org/10.1080/10495142.2013.787836

Digitale blootstelling aan alcohol: de complexe relatie tussen sociale media en drinken door adolescenten

*Disclaimer: Houd er rekening mee dat delen van deze blog automatisch zijn vertaald.*

In de onderling verbonden wereld van vandaag zijn sociale media een integraal onderdeel geworden van het leven van adolescenten en bepalen ze hoe ze communiceren, met elkaar in contact komen en zelfs beslissingen nemen. Naast de vele voordelen is overmatig gebruik van sociale media echter ook vaak in verband gebracht met bepaalde negatieve resultaten, bijvoorbeeld een toename in alcoholgebruik. Hoe werkt dat?

Stel je dit eens voor: Een 17-jarig meisje zit op haar bed en scrollt door Instagram. Plotseling komt ze een post tegen van een klasgenoot die de vorige avond uitging met een mix van bier, wijn en cocktails op de achtergrond.   Na het zien hiervan krijgt ze zin om ook uit te gaan en te drinken. Ze sms’t haar vriendin om te vragen of ze mee wil gaan. Dezelfde avond gaan ze uit en posten ze hoe ze zijn gaan drinken op hun Instagram-verhaal.

Dit is geen ongewoon verschijnsel en er zijn veel verklaringen voor dit gedrag. Sociale mediaplatforms presenteren vaak een geïdealiseerde versie van de werkelijkheid, met posts en afbeeldingen waarop mensen te zien zijn die genieten van alcohol in verschillende sociale omgevingen1. Het zien van deze afbeeldingen kan een gevoel van sociale druk creëren, waardoor mensen dit gedrag gaan imiteren om erbij te horen of om gezien te worden als sociaal wenselijker2. De angst om iets te missen (FOMO) kan een belangrijke rol spelen, omdat mensen zich gedwongen kunnen voelen om deel te nemen aan soortgelijke activiteiten en alcohol te drinken om zich erbij te horen3,4.

Tegelijkertijd zijn veel gebruikers van sociale media passieve gebruikers die inhoud consumeren in plaats van deze te plaatsen. Ook het zien van alcoholgerelateerde inhoud van niet-peers leidt tot dezelfde toename in potentieel alcoholgebruik. Vooral de prominente aanwezigheid van beïnvloeders, die laten zien dat ze overmatig drinken of die alcohol afschilderen als een integraal onderdeel van hun levensstijl, kan leiden tot meer alcoholgebruik en de normalisering ervan onder hun volgers, die deze inhoud met elkaar delen5,6.

Hoewel het gebruik van sociale media geassocieerd kan worden met een toename in alcoholgebruik, is het belangrijk om te erkennen dat het ook positieve effecten kan hebben. De invloed van leeftijdsgenoten op sociale media hoeft niet te leiden tot een toename in alcoholgebruik. Integendeel, sociale media bieden de mogelijkheid om sociale gemeenschappen te ontwikkelen waarin onthouding van alcoholgebruik en steun wordt aangeboden7. Bovendien zijn veel beïnvloeders zich bewust van de impact die ze hebben op hun volgers. Daarom pleiten veel beïnvloeders voor bewustwording over verantwoorde alcoholconsumptie, delen ze educatieve content en bieden ze hulpbronnen voor mensen die worstelen met alcoholgerelateerde problemen. En hoewel meer gebruikers van sociale media interactie hebben met pro-alcoholcontent, worden progezondheidsboodschappen nog steeds gezien en kunnen ze een deel van de invloed van pro-alcoholcontent tegengaan8.                                          

In het algemeen kunnen er negatieve effecten zijn van sociale media op alcoholgebruik, maar initiatieven kunnen helpen bij het verspreiden van accurate informatie, strategieën voor schadebeperking promoten en verantwoorde drinkgewoonten aanmoedigen door positieve sociale normen te creëren waardoor ze ook leren hoe ze verantwoord kunnen drinken.

Deze blog is geschreven door Michelle Pingel (Research Master student Behavioural Science, Radboud Universiteit) voor RAD-blog, de blog over roken, alcohol, drugs en voeding.

Referenties

  1. Ridout, B., Campbell, A., & Ellis, L. (2011). ‘Off your Face(book)’: Alcohol in online social identity construction and its relation to problem drinking in university students. Drug and Alcohol Review, 31(1), 20-26. https://doi.org/10.1111/j.1465-3362.2010.00277.x
  2. Moreno, M. A., & Whitehill, J. M. (2014). Influence of Social Media on Alcohol Use in Adolescents and Young Adults. Alcohol research: current reviews, 36(1), 91–100.
  3. Roberts, J. A., & David, M. E. (2019). The social media party: Fear of missing out (FoMO), social media intensity, connection, and well-being. International Journal of Human–Computer Interaction, 36(4), 386-392. https://doi.org/10.1080/10447318.2019.1646517
  4. Riordan, B. C., Flett, J. A., Hunter, J. A., Scarf, D., & Conner, T. S. (2015). Fear of missing out (FoMO): The relationship between FoMO, alcohol use, and alcohol-related consequences in college students. Journal of Psychiatry and Brain Functions, 2(1), 9. https://doi.org/10.7243/2055-3447-2-9
  5. Russell, A. M., Davis, R. E., Ortega, J. M., Colditz, J. B., Primack, B., & Barry, A. E. (2021). #Alcohol: Portrayals of alcohol in top videos on TikTok. Journal of Studies on Alcohol and Drugs, 82(5), 615-622. https://doi.org/10.15288/jsad.2021.82.615
  6. Erevik, E. K., Torsheim, T., Vedaa, Ø., Andreassen, C. S., & Pallesen, S. (2017). Sharing of alcohol-related content on social networking sites: Frequency, content, and correlates. Journal of Studies on Alcohol and Drugs, 78(4), 608-616. https://doi.org/10.15288/jsad.2017.78.608
  7. Tamersoy, A., De Choudhury, M., & Chau, D. H. (2015). Characterizing smoking and drinking abstinence from social media. Proceedings of the 26th ACM Conference on Hypertext & Social Media – HT ’15. https://doi.org/10.1145/2700171.2791247
  8. Burton, S., Dadich, A., & Soboleva, A. (2013). Competing voices: Marketing and counter-marketing alcohol on Twitter. Journal of Nonprofit & Public Sector Marketing, 25(2), 186-209. https://doi.org/10.1080/10495142.2013.787836

Geef een reactie